Το 2024, η Ελληνική Αγωγή συμπλήρωσε τριάντα χρόνια αδιάλειπτης εκπαιδευτικής δράσης, αφιερωμένη στη διδασκαλία της Αρχαίας Ελληνικής γλώσσας και της κλασικής παιδείας εν γένει. Ιδρύθηκε το 1994 ως ένα φιλόδοξο εκπαιδευτικό εγχείρημα, με σκοπό να φέρει τα παιδιά και τους ενήλικες σε ζωντανή, ουσιαστική επαφή με τη γλώσσα, τη σκέψη και τις αξίες του ελληνικού πολιτισμού. Σήμερα, αποτελεί ένα πρότυπο ιδιωτικό εκπαιδευτήριο που λειτουργεί ως εξωσχολική δραστηριότητα – όχι σε μορφή φροντιστηρίου
– με μαθήματα διαρκείας μιάμισης ώρας την εβδομάδα (δια ζώσης και εξ αποστάσεως) για
μαθητές από την Ελλάδα και το εξωτερικό.
Το πρόγραμμα της Ελληνικής Αγωγής ξεκινά από την προσχολική ηλικία, με δραστηριότητες γλωσσικής εξοικείωσης, βασικό λεξιλόγιο, διαλόγους και αφηγήσεις μύθων, και εξελίσσεται σταδιακά σε ενασχόληση με πιο απαιτητικά κείμενα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, πάντα προσαρμοσμένα στην ηλικία των παιδιών. Παράλληλα, εντάσσονται πολιτιστικά δρώμενα, θεατρικές παραστάσεις, εορτασμοί, επισκέψεις, περιηγήσεις, αναπαραστάσεις και θερινά προγράμματα, με στόχο να συνδεθεί η γλώσσα με την εμπειρία και η μάθηση με τη χαρά της συμμετοχής. Η Ευγενία Μανωλίδου ανέλαβε τη διεύθυνση του εκπαιδευτηρίου το 2017, δίνοντας νέα ώθηση στο όραμα της ιδρύτριας ομάδας. «Όραμά μας είναι τα παιδιά να αγαπήσουν τα Αρχαία Ελληνικά.
Στόχος μας δεν είναι να παράγουμε φιλολόγους, αλλά ανθρώπους που σκέφτονται καθαρά, εκφράζονται με
ακρίβεια και κατανοούν σε βάθος τη γλώσσα και την ιστορία τους. Πιστεύουμε πως όταν η εκμάθηση είναι βιωματική και εσωτερικά συνδεδεμένη με το παιδί, το αποτέλεσμα ξεπερνά κατά πολύ το διδακτικό αντικείμενο», σημειώνει.
Αυτός ο τρόπος προσέγγισης έχει ιδιαίτερη σημασία σε μια εποχή όπου παρατηρείται έντονη γλωσσική ένδεια, ακόμη και στις πρώτες τάξεις του σχολείου. Πολλοί γονείς στρέφονται στην Ελληνική Αγωγή αναζητώντας μια πιο ουσιαστική παιδεία, πέρα από την απομνημόνευση. Με τη βοήθεια της αρχαίας ελληνικής γλώσσας, τα παιδιά ενισχύουν τη λεκτική τους ικανότητα, την αναλυτική τους σκέψη, αλλά και την πολιτιστική τους ταυτότητα. Στην πράξη, η ενίσχυση της αρχαίας γλώσσας οδηγεί σε αξιοσημείωτη πρόοδο τόσο στη χρήση της νέας ελληνικής, όσο και στις ξένες γλώσσες και τα σχολικά μαθήματα.
Σημαντικό είναι πως η Ελληνική Αγωγή δεν αναλαμβάνει προετοιμασία για πανελλήνιες εξετάσεις. Δεν αποσκοπεί στην επίδοση, αλλά στην ουσία. Τα παιδιά που φοιτούν εκεί, μαθαίνουν επειδή θέλουν να μάθουν, όχι επειδή πρέπει. Η διδασκαλία επιδιώκει τα Αρχαία Ελληνικά να γίνουν αντικείμενο ελεύθερης σχέσης: να τα αισθάνονται δικά τους, να νιώσουν τη συνέχεια της γλώσσας μέσω των νέων Ελληνικών, να τα χρησιμοποιούν ως εργαλείο κατανόησης του κόσμου και όχι ως πηγή άγχους, όπως δυστυχώς συμβαίνει συχνά στο σχολικό πλαίσιο. Η παιδαγωγική φιλοσοφία βασίζεται στη βιωματική μέθοδο. Η διδασκαλία δεν στηρίζεται σε αποστειρωμένους γραμματικούς κανόνες, αλλά σε θεατρικούς διαλόγους, αφηγήσεις, τραγούδι, εικαστική δημιουργία και σωματική έκφραση – μέσα από σκηνές της καθημερινότητας. Οι μαθητές συμμετέχουν, ενεργοποιούνται και ενσωματώνουν τη γνώση με τρόπο βιωματικό· έτσι, η μάθηση μετατρέπεται σε προσωπική εμπειρία. Ο στόχος δεν είναι η αποστήθιση εγκλίσεων, προθέσεων ή ρημάτων, αλλά η ανάγνωση και η κατανόηση του νοήματος μέσα από το πρωτότυπο κείμενο. Το ίδιο κείμενο που περικλείει τη σοφία χάρη στην οποία η αρχαία ελληνική σκέψη παραμένει αιωνίως επίκαιρη· ένας φορέας γνώσης και νοημάτων που κατέστησαν τον ελληνικό πολιτισμό θεμέλιο του δυτικού κόσμου.
Σε αυτή την κατεύθυνση εντάσσεται και το θερινό πρόγραμμα της Ελληνικής Αγωγής (summer camp), που πραγματοποιείται κάθε χρόνο μετά το τέλος της σχολικής χρονιάς και περιλαμβάνει καθημερινές εκδρομές στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας. Τα παιδιά επισκέπτονται την Πνύκα, τους λόφους των Μουσών και των Νυμφών, την Αρχαία Αγορά, το Βυζαντινό Μουσείο, τις Κατακόμβες της Ρωσικής Εκκλησίας, το Μνημείο του Αγνώστου Στρατιώτη, την Ακαδημία Αθηνών και πολλά ακόμη σημεία ιστορικής σημασίας, γνωρίζοντας την Αρχαία, τη Βυζαντινή και τη Σύγχρονη Ελλάδα επί τόπου, εκεί όπου τα γεγονότα έλαβαν χώρα. Το πρόγραμμα απευθύνεται σε παιδιά ηλικίας 6-14 ετών και είναι ανοικτό σε όλα τα παιδιά και όχι αποκλειστικά στους μαθητές της Ελληνικής Αγωγής.
Εκτός από τα προγράμματα για παιδιά, η Ελληνική Αγωγή επενδύει σταθερά και στην επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, με στόχο να εμπνεύσει και να στηρίξει εκείνους που επιθυμούν να προσεγγίσουν τα Αρχαία Ελληνικά με νέες μεθόδους και ανοιχτό πνεύμα. Κορυφαία πρωτοβουλία σε αυτό το πλαίσιο αποτελεί το ετήσιο σεμινάριο «Ἑλληνίζοντες Διδάσκομεν», που φέτος θα πραγματοποιηθεί στις 4 και 5 Σεπτεμβρίου στη Θεσσαλονίκη και στις 6 και 7 Σεπτεμβρίου στην Αθήνα. Το σεμινάριο απευθύνεται σε φιλολόγους,
δασκάλους και παιδαγωγούς κάθε βαθμίδας, και προσφέρει θεωρητική κατάρτιση και πρακτικά εργαλεία για την βιωματική διδασκαλία των Αρχαίων Ελληνικών.
Η ανταπόκριση κάθε χρόνο είναι εντυπωσιακή. Οι συμμετέχοντες διδάσκονται μέσα από θεατρικό παιχνίδι, μουσική, δημιουργική ανάγνωση και γραφή. Ανακαλύπτουν εκ νέου τη δύναμη της γλώσσας, όχι ως απομνημόνευση, αλλά ως πεδίο εμπειρίας και καλλιέργειας. Πολλοί εκπαιδευτικοί που έχουν παρακολουθήσει το σεμινάριο υιοθετούν πλέον αυτές τις τεχνικές στα σχολεία τους, ανανεώνοντας τη σχέση των μαθητών με το μάθημα και, κυρίως, με τη γλώσσα.
Παράλληλα, η Ελληνική Αγωγή προσφέρει δωρεάν εκπαιδευτικά προγράμματα για σχολεία, δημόσια και ιδιωτικά, τα οποία περιλαμβάνουν διαδραστικά εργαστήρια και ειδικά διαμορφωμένες παρουσιάσεις για κάθε ηλικιακή ομάδα. Μαθητές δημοτικών, γυμνασίων και λυκείων από όλη την Ελλάδα – όπως και σχολεία από την Ομογένεια – έρχονται σε επαφή με την αρχαία ελληνική γλώσσα με τρόπο ευχάριστο και προσαρμοσμένο στις ανάγκες τους. Μέσα από παραστάσεις, ομαδικά παιχνίδια, θεματικές αφηγήσεις και χρήση τεχνολογίας, ενισχύεται η γλωσσική ευχέρεια, η πολιτισμική συνείδηση και η σύνδεση με το παρελθόν.
Τα τελευταία χρόνια, η Ελληνική Αγωγή συμμετέχει ενεργά σε διεθνή συνέδρια και συνεργασίες με πανεπιστήμια, όπως το το Πανεπιστήμιο του Cambridge, την Ακαδημία Vivarium Novum της Ιταλίας και τον εκπαιδευτικό οργανισμό Cultura Clàssica της Ισπανίας. Η εξωστρέφεια της Ελληνικής Αγωγής ενισχύεται επίσης μέσα από τη συμμετοχή της στο Delphi Economic Forum, με τον θεσμό Delphi Classics – Classics in Praxis, έναν διάλογο για τη θέση της κλασικής παιδείας στον σύγχρονο κόσμο, στον οποίο συμμετέχουν διεθνείς προσωπικότητες από τον χώρο της κλασικής εκπαίδευσης. Οι παρουσιάσεις, οι ομιλίες και οι δράσεις που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο αυτό φέρνουν τους φοιτητές των κλασικών και ανθρωπιστικών σπουδών του αύριο σε απευθείας συνομιλία με τους θεσμούς του σήμερα.
Όλα τα παραπάνω συγκλίνουν στην εξής διαπίστωση: ο μαθητής του μέλλοντος δεν μπορεί να περιορίζεται στη χρήση ψηφιακών εργαλείων και διαχείρισης πληροφοριών. Οφείλει να είναι φορέας πολιτισμού, γλώσσας και σκέψης. Σε έναν κόσμο όπου η τεχνολογία επιταχύνει, η Ανθρωπιστική Παιδεία γίνεται το αντίβαρο που συγκρατεί το μέτρο, την κρίση και το ήθος. Οι βάσεις στις κλασικές σπουδές απελευθερώνουν τους μαθητές και θέτουν τα θεμέλια για ένα καλύτερο, πιο ουσιαστικό μέλλον.
Στα τριάντα και πλέον χρόνια της πορείας της, η Ελληνική Αγωγή συνεχίζει να υπηρετεί την Παιδεία με συνέπεια, δημιουργικότητα και βαθύ σεβασμό στη γλώσσα και τον πολιτισμό μας. Η ελληνική γλώσσα, η σκέψη και η παιδεία που τη συνοδεύει, έχουν θεμελιώσει τον ευρωπαϊκό πολιτισμό και συνεχίζουν να αποτελούν σημείο αναφοράς για πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα και σχολεία σε όλον τον κόσμο. Σε μια εποχή που η επιστροφή στις πνευματικές ρίζες γίνεται όλο και πιο αναγκαία, η στροφή προς τα Αρχαία Ελληνικά αποτελεί αναζήτηση προσανατολισμού. Εμείς, ως Έλληνες, ως φορείς αυτής της γλώσσας και αυτής της ιστορίας, έχουμε ακόμη μεγαλύτερη ευθύνη να την γνωρίσουμε σε βάθος, όχι μόνο για να τιμήσουμε την κληρονομιά μας, αλλά για να μεταδώσουμε τον εσωτερικό της ρυθμό στα παιδιά μας και να δώσουμε νόημα τελικά, σε αυτό που ονομάζουμε Παιδεία.