της Ευγενίας Μανωλίδου
Πριν λίγες ημέρες, οι αρχαιολόγοι της Αρχής Αρχαιοτήτων του Ισραήλ ανακοίνωσαν μια σημαντική ανακάλυψη: ένα μοναστήρι 1.500 ετών βόρεια του Κιριάτ Γκατ, το οποίο περιλαμβάνει ένα εντυπωσιακό ψηφιδωτό με την ελληνική επιγραφή «ΕΝ ΕΙΡΗΝΗ Η ΕΙΣΟΔΟΣ ΚΑΙ Η ΕΞΟΔΟΣ» ακόμα μία φράση που αποτελεί ζωντανή απόδειξη της εμβέλειας της ελληνικής γλώσσας και του τρόπου με τον οποίο διαμόρφωσε τον πολιτισμικό χάρτη της ανθρωπότητας.
Η ελληνική γλώσσα, η οποία αρχικά ακτινοβολούσε μέσα από τα έργα της κλασικής περιόδου, μετέτρεψε το πρόσωπό της μέσα από την Ελληνιστική Κοινή, την απλούστερη και πιο κατανοητή μορφή της, που δημιουργήθηκε μετά την εξάπλωση του ελληνιστικού κόσμου από τον Μέγα Αλέξανδρο. Μέσα από την Ελληνιστική Κοινή, η ελληνική γλώσσα έγινε η lingua franca της Ανατολής, συνδέοντας έτσι λαούς, πολιτισμούς και θρησκείες.
Η επιλογή των συγγραφέων των Ευαγγελίων και της Καινής Διαθήκης να γράψουν στα Ελληνικά δεν ήταν καθόλου τυχαία: τα Ελληνικά ήταν η γλώσσα που μπορούσαν να κατανοήσουν ευρύτερα οι λαοί της Μεσογείου, της Μικράς Ασίας και της Εγγύς Ανατολής. Έτσι, η διάδοση του Χριστιανισμού βασίστηκε στην ελληνική γλώσσα, καθιστώντας την εκτός από κλασική, και βιβλική.
Σήμερα, η Ελληνιστική Κοινή αποτελεί αντικείμενο μελέτης παγκοσμίως. Μελετητές και φοιτητές ξεκινούν τη γνωριμία τους με τα Αρχαία Ελληνικά μέσα από αυτήν τη μορφή της γλώσσας, καθώς είναι απλούστερη και πιο φιλική. Όμως, εμείς οι Έλληνες διαθέτουμε ένα επιπλέον μοναδικό πλεονέκτημα: η Νέα Ελληνική, ως φυσική συνέχεια της γλώσσας μας, καθιστά την κατανόηση της Ελληνιστικής Κοινής εξαιρετικά εύκολη! Για παράδειγμα, η φράση «ΕΝ ΕΙΡΗΝΗ Η ΕΙΣΟΔΟΣ ΚΑΙ Η ΕΞΟΔΟΣ» είναι απολύτως κατανοητή, χωρίς ανάγκη επεξήγησης, κάτι που αποδεικνύει τη διαχρονικότητα και τη λειτουργική δύναμη της γλώσσας μας.
Ωστόσο, ενώ οι ξένοι μελετητές προσεγγίζουν την Ελληνιστική Κοινή με ενθουσιασμό, εμείς συχνά αφήνουμε αυτή την πλούσια κληρονομιά αχρησιμοποίητη. Είναι καιρός να επανεξετάσουμε τον τρόπο διδασκαλίας των Αρχαίων Ελληνικών στα σχολεία μας. Αντί να επιβαρύνουμε τα παιδιά με αποσπάσματα από τα πρωτότυπα κείμενα που τους φαίνονται από δυσνόητα έως εντελώς ακατανόητα, μπορούμε να ξεκινήσουμε από την Ελληνιστική Κοινή. Μέσα από αυτήν, τα παιδιά θα εξοικειωθούν με την αρχαία μορφή της γλώσσας μας ευκολότερα, κατανοώντας όμως ταυτοχρόνως τις έννοιες και τα νοήματά της.
Η ελληνική γλώσσα είναι ένα εργαλείο σκέψης που γέννησε πνευματικά και πολιτισμικά κινήματα. Είναι χρέος μας να την τιμήσουμε, κάνοντάς τη προσβάσιμη στις νέες γενιές, ξεκινώντας από την πιο φιλική και κατανοητή της μορφή: την Ελληνιστική Κοινή.